Ang Hulid
ni Arlene D. Nietes-Satapornvanit
“Patya run ra ang sulo,” kuon ni Nanay Ela pagbagting kang alas-nwibi sa gabi-i, “hay maturog run kita. Si Tatay mo nagahuragok run.”
“Huud, Nay,” sabat man kang bata na nga si Mina, onsi anyos ang idad. “Pwidi ako kahulid kaninyo ni Tatay? Nahadlukan ako to sa kwarto ko nga ako lang sara.”
“Ay, yamat nga bata dya, kabahul run kanimo andut hadluk kaw pa haw?” daw nagapangara nga nagpamangkot si Nanay Ela. “Sa imo lang ra nga paminsar ang hadluk-hadluk nga ra. Pasigaha lang ang gamay nga sulo kon indi kaw ka dulum. Kanugon lang ra ang kwarto kag kama mo kon indi mo pagturugan. Kar-on basi kon sin-o pa dyan ra magbatang.”
Daw gulpi man kinulbaan si Mina sa ginhambal ni Nanay na. Daw nagdugang pa ang ana hadluk ugaring indi na man gusto nga mag-ugut si Nanay na hay gabii run.
“Ti, sigi run lang gani, Nay,” sabat ni Mina nga nagatinguha magpakaisug. “Goodnayt. Masulud run ako sa kwarto ko.” Nagparapit tana kay Nanay na kag magharuk sa pungyahun, kag magsulud sa ana kwarto.
Ginpasiga ni Mina ang sulo sa kwarto na. Dayon na batang sa kama kag magbukas kang libro nga basahun na agud matuyo. Brubhay nabatyagan na nga daw may maramig sa ana nga kahig nayon. Gani ginbuul na ang kapay kag nanimuron run lang. Nagkuba-kuba ang ana nga dughan samtang ginapirung na ang ana nga mga mata.
“Ginuo ko, bantayi man ako kadya nga gabii,” ang pangamuyo ni Mina.
Nagakaya si Mina sa kama tungud nga nahadlukan tana nga magtakilid.
Hinali may naglagabung nga daw nahulog.
“Aguy, ano to man?” paminsar ni Mina. “Ang libro ko to guro bay nga nahulog. Bay-i lang, sa rum-an ko lang puruton.”
Nabatian na nga daw may nagabukas kang mga panid kang libro. Nagdugang kulba na. Nagaduha-duha si Mina kon magbutwa sa ana nga kapay ukon pabay-an lang. Nahadluk tana kon ano ang ana makita.
Brubhay nabatyagan na nga daw ginabutung ang kapay na. Ginhawidan na ugaring tama ka baskug ang nagabutung. Asta nga napyirdi ang ana purus. Paghukas kang kapay sa ana nga lawas, gulpi nagsinggit si Mina.
“Naaay!” singgit ni Mina nga nagahibi. Tama ka todo ang ana nga pagsinggit nga bisan ang ayam sa idalum naglahay. “Taaay!” liwat na nga singgit nga nagakudug run. Sigi pa ang ana nga pirung sa kahadluk.
“Ay, ano natabo kanimo nga bata kaw?” nabatian na nga pamangkot ni Nanay Ela nga daw ginahangus kang pagginhawa. “Kulbaan man ta kanimo. Bilog nga baryo nabugtaw mo sa singgit mo.”
“Nay, may murto!” kuon ni Mina kag gulpi tana nagbangon kag magkupkup kay Nanay na. Nagakudug ang bilog na nga lawas.
“Ay, maan kanimo. Sa sobra mo run ra nga basa kang komiks nga kaharadlukan. Ti, kita mo run kondi ang imo pinsar puno run kang mga kaharadluk,” sabat ni Nanay na nga daw nagapangara.
“Tuod gid tana, Nay. Nabatyagan ko gid,” sabat man ni Mina, nga wara run gapirung kag nagatirik ang mata na sa kada kilid kang ana nga kwarto. “Nay, hadlukan ako rugya sa kwarto ko. Mahulid lang ko kaninyo to ni Tatay, ay.”
“Abaw nga bata dya. Basi gainarte kaw lang agud makahulid kaw rugto kanamun,” kuon ni Nanay Ela.
“Indi, Nay, ah,” bais ni Mina. “Tuud gid tana, Nay, nga may nagbutung kang akun nga kapay. Nagpanimuron bay ako hay daw may maramig ako nga nabatyagan. Tapos nabatian ko ang akun libro nahulog sa salug. Tapos daw ginbuksan ang mga panid kang libro.”
“Ti, diin run to ang libro mo?” pamangkot ni Nanay Ela. Ginpangita nanda ang libro nga ginabasa ni Mina kaina. Nakita nanda ang libro sa salug sa kilid kang kama. “Rugya man dya sa salug? Nahulog siguro kang naturugan kaw?”
“Huud, Nay, nabatian ko gani nga nahulog pagkatapos ko panimuron. Batian ko nga daw may nagabukas kang mga panid kang libro.”
“Basi imo lang ra nga paminsar,” sabat man ni Nanay Ela. “Sigi run, pagbalik run sa pagturog hay may klasi kaw pa sa rum-an.”
“Nay,” hibi ni Mina, “nahadlukan gid ako rugya, Nay ….”
“Ako run lang mahulid dya kanimo. Hay si Tatay mo to kagahud, sagi huragok,” kuon ni Nanay Ela. Plano na nga paturugon na lang si Mina kag magsaylo man tana kar-on sa anda nga kwarto.
“Ay, sigi, Nay. Mayad man nga hulidan mo ako,” lipay nga sabat ni Mina. Daw nagkalma man ang ana baratyagun kag paminsarun.
Nagbatang run ang magnanay, kag wara pa mag traynta minutos, naturugan run si Mina. Hinay-hinay nga nagbangon si Nanay Ela kag magbalik sa ana nga kwarto.
“Mina, bugtaw run!” pamukaw ni Nanay Ela kay Mina halin sa kusina.
Gulpi lang nagbugtaw si Mina sa tawag ni Nanay na kag magbangon. Nagayuhum si Mina hay daw kanami kang ana nga turog kabii. Pagkatapos na ilis, nag-agto tana sa kusina kag nagpungko sa lamisa agud magpamahaw.
“Nay, salamat gid ha nga asta mag-aga ginhulidan mo ako. Nagbugtaw ako gamay kang kasanagun kag mayad man ang imo panurog. Nami man ang akun turog,” nagayuhum nga hambal ni Mina.
Nagpangramig ang bilog nga lawas ni Nanay Ela pagkabati na kang hambal ni Mina.
- Katapusan -