Semana Santa
ni Arlene D. Nietes-Satapornvanit
Kang gamay pa ako rugto sa atun sa probinsya kang Antique, ang Semana Santa ginaangut ko sa mga prosisyon kang mga santos sa gabii, mga manami nga mga kariton nga duro bulak kag sulo, ang misa sa gabii, ang pagharuk kang kahig ni Hesus sa sulud kang salaming nga lungon (Santo Entierro), ginapahidan ang kahig kang panyo nga may agwa, ang paghulog kang mga sinsilyo pagkatapos kang ritwal, kag ang mga sinanlag nga mani kag mga bingka nga ginabaligya sa plasa kang San Jose. Amo dya ang nagakatabo kada Hwebes kag Byernes Santo.
Sa semana nga dya, kalinung kang atun banwa, kag daw wara gawa ti mga pagkaun nga preska nga baklun sa tindahan. Kalabanan mga baog kag laswa ang amun dapli. Dumduman ko ang hinanggup. Ang mga mal-am gakuon nga dapat mag-andam kami tungud wara ti Diyos sa Byernes kag Sabado hay patay si Hesus. Kon sayudon nga kon mapilas kaw sa kadya nga mga inadlaw, indi ra mag-ayad. Ukon indi gani, kon magbyahe kaw, wara ikaw ti manogbantay. Tungud patay si Hesus, indi tana kabantay kanatun.
Pag-abot kang Domingo kang Pagkabanhaw, dapat ang mga putot magtumbo agud madugangan ang kataasun. Aga pa kami gabugtaw agud makahingabot maglantaw kang “Bitay,” sangka paragwaun nga may kanta-kanta nga naga-istorya parte sa pag-anunsyo nga nabanhaw run si Hesus. May anghel nga ginabitay kag may iban pa nga mga anghel nga nagakanta. Ang estatwa ni Maria magparapit sa anghel nga ginabitay, kag may ginabutang ang anghel nga korona sa ulo kang estatwa. Daw amo kadya ang nakita ko pero wara ko gid naintindihan kon ano nagakaratabo tungud kaduro-duro ang mga tawo kag kabudlay makita kon ano ang ginahimo nanda sa atubang. Kon sabagay ang amun tuyo man lang kis-a amo nga lantawun kon sin-o ang anghel nga ginpili kang simbahan nga mabitay. Daw paindis-indis kag daw bugal man kang pamilya kang bata nga bayi kon tana ang mapilian.
Duro man nga mga tinuig ang nagligad asta nga naintindihan ko kon ano gid sayudon ang Semana Santa, pati ang Domingo kang Pagkabanhaw, kag bisan pa ang Domingo de Ramos. Akun dya naintindihan kang ginpakita kanakun kang Diyos ang kamatuoran sa personal nga paagi. Naintindihan ko ang mga gin-istorya sa Bibliya kag ang rason kon andut ginadumdum natun dya nga mga hitabo kag ginaselebrar ang Domingo kang Pagkabanhaw.
Duro nga mga bagay nga abi ko kamatuoran kang una, nga dapat islan kang “matuod-tuod nga kamatuoran.” Parehas abi kang ginkuon nanda nga wara ti Diyos sa kalibutan kada Byernes Santo kada tuig tungud patay tana (sa mga amo lang dya nga adlaw). Indi kita kahulag tungud nahadluk kita nga mapilas ukon maaksidente kag kon ano-ano pa nga mga rason.
Indi lang Semana Santa, kondi dapat adlaw-adlaw, panumdumun natun ang ginhimo ni Hesus para kanatun tungud sa bahul na nga pagpalangga kanatun kag ang gusto na nga indi kita mag-antos sa atun mga sala. Paagi sa ana ginhimo, mabaton natun ang pagpatawad kag masalbar kita sa atun mga sala. Tana ang nag-ako kang akun mga sala, tungud palangga na ako kag indi na gusto nga ako ang mag-antus, kag buot na nga indi ako maparayu ka na tungud sa akun mga sala. Wara ti iban nga paagi nga madura ang akun mga sala kon indi sa ana nga pagsakripisyo para kanakun, tungud tana lang ang wara ti sala bilang Diyos.
Luwas sa kamatayun ni Hesus, mas ginadumdum kag ginaselebrar man natun nga wara tana nagpabilin nga patay. Nabanhaw si Hesus! Napyerde na ang kamatayun! Amo dya ang atun ginaselebrar sa Domingo kang Pagkabanhaw. Nabanhaw si Hesus kag buhi tana. Asta kadya buhi tana gihapon. Daw ano bala kasadya nga maman-an ta ang kamatuoran nga dya. Nagatugro dya kang bahul nga paglaum kag kalipay.
Kabay nga indi lang kada Domingo kang Pagkabanhaw kita magselebrar kang kabuhi nga may kalipay. Kabay nga adlaw-adlaw nga nagakabuhi kita, batunon natun nga buhi si Hesus, kag may kalipay kita pirme.
Ang akun pangamuyo nga kabay nga ang kabuhi natun, nga nakamaan kang kamatuoran nga dya, magpakita nga buhi si Hesus kag gamhanan tana nga nagaobra sa atun kabuhi kag sa atun palibot. Kag sa amo dya nga paagi, ang iban nga mga tawo makamaan man kang kamatuoran nga dya nga nagatugro kang kalipay kag kahilwayan.
- Katapusan -
* Litrato: Halin sa http://bolsinger.blogs.com/weblog/holy_week/.