Siete Palabras
ni Emmy L. Masola
Kadya nga Kwaresma, samtang kita nagapamalandong, imawi ninyo ako sa pagbinag-binag kang mga tinaga ni Hesus nga angut sa moderno nga pagpangabuhi.
1. "Tay, patawada tanda hay wara tanda makahangup kang andang ginahimo."
Pagpatawad ang una nga ginbungat ni Hesus. Pagtugro kang hamili nga pagpatawad sa mga tawo nga naglalis, nagtugro kang kasakit, nagyaguta, nanglibak kag nagpaantos kana. Makuon kita nga madali kay Hesus ang magpatawad kag manghingyo sa Diyos Amay nga patawadun ang mga nakasala bangud sa anang kaayad kag putli nga tagipusuon, pero kita tawo lang nga nasakitan kag nabudlayan magpatawad. Huud, tawo kita, pero indi bala ang Diyos nagpakatawo para maintindihan natun ang bug-os nga kahulugan kang mangin “bata kang Diyos.” Ginatawag kita kang Diyos nga ana mga bata. Indi bala kon ano ang puno, amo man ang bunga? Kita man dapat pareho ka atun Diyos Amay, makamaan magpatawad kag magpasaylo sa mga nakasala kanatun hay paagi sa tampad nga pagpatawad, matirawan natun ang kahilwayan kang pagpangabuhi nga wara ti dugi nga nagadulot sa atun tagipusuon.
2. "Ginapasintud ko, kadya, matawas ikaw kanakun sa Paraiso."
Pagsarig sa Ginuo. Sa tunga kang atun pagkalipat sa ispirituhanun nga obligasyon kag pagkalipat sa Ginuo, nagaabot gid ang tyempo nga matawag kita Kana. Nadumduman ko ang istorya ka sangka mangunguma sa Leyte. Pira run ka dekada nga wara tana nagasimba kag nagapangamuyo pero kang nabalita ang pag-abot kang pinakamapagrus nga bagyo nga gintawag nga Yolanda, hugut sa tagipusuon nga nangamuyo tana nga luwasun gid ang ginasagod na nga mga hayup hay amo gid lang to ang ana pangabuhian, kag kon magkaramatay ang mga hinuptanan, wara run tanda ti pagabul-an kang andang adlaw-adlaw nga karan-un kag garastuhon. Sa kon ano nga milagro, ang tanan nga mga iningud na nahaw-as ang mga hinuptanan kag nalimpyo ang kaumahan pero ana, naguba lang ang mga toril kag pugadan pero buhi ang ginasagod nga mga sapat. Amo dya ang kongkreto nga ehemplo kang pagtuo ukon pagsarig sa gahum kang Makaako. Huud, nagalipat kita pero importante nga indi dapat madura ang atun pagtuo sa gahum ka Ginuo.
3. "Babayi, dya ang imo bata. Bata, dya ang imo Nanay."
Pagkananay kag pagkabata - darwa ka relasyon nga gintugruan ni Hesus kang importansya sa anang ikatatlo nga bungat. Pagkananay, kang tana naghambal, "Babayi, dya ang imo bata”; kag pagkabata, "Bata, dya ang imo nanay." Sa kadya nga panyempo sa diin haros tanan nalumay ka ginatawag nga social media pareho ka Facebook kag Twitter, kag mga nanari-sari nga electronic gadgets, ginagamhan run ang atun kabuhi kang mga hitabo kag mga bagay nga dya asta nga nalipatan natun ang pinakaimportante nga bahin kang pagpangabuhi: relasyon. Kita nga mga babayi nadara kang ginatawag nga feminism ukon pagkilala sa kinamatarung kang kababainhan nga nagbayaw kang anang panindugan para itupung sa mga kalalakihan. Sa atun pagkalingaw sa dyang kinamatarung, nalipat run kita kang atun kinalain sa mga lalaki kag napabay-an natun ang mga katungdanan, nga bangud sa atun pagkababayi, kita lang ang may ikasarang magtugro: ang pagka-nanay. Indi kita kinahanglan nga mabusong kag magbata para mapakita kag mapabatyag ang atun pagkananay hay kita nga mga babayi, ginbun-ag nga may pagkamabinalak-un, maatipanun, kag malum-uk ang tagipusuon. Kita gintugyan nga mag-amuma kang katawhan para malinung, masadya, kag nagahirupay ang tanan. Pero bangud sa kinamatarung nga atun namat-an sa moderno nga panahon, atun napabay-an ang matuod-tuod nga pagkatawo kag nabuslan kang maisug nga paminsarun kag awut nga tagipusuon asta nga atun nalipatan ang atun katungdanan bilang nanay kang atun komunidad kag kasiringan.
Ang pagkabata sa kadya nga panahon naduraan run man kang matimgas nga kahulugan hay haros tanan kanatun nga mga bata, kapin pa ang mga urihing tubo, duna manumdum nga obligasyon kang atun ginikanan kag kamal-aman nga buhiun kita kag aturgarun ang atun mga kinahanglanun pero kita tatun, wara nagapanumdum nga bilang bata, may mga katungdanan man kita sa atun mga ginikanan kag kamal-aman. Panumdumun natun nga ang pangabuhi nagatimbanganay, nagabinuliganay, kag nagaulikidanay ang magpamilya. Ang pagpalangga kag pagbatiti kang atun mga ginikanan kanatun bayluhan man natun kang nagakaigo nga pagpalangga kag pagbatiti.
4. "Diyos ko, Diyos ko, andut ginpabay-an mo ako?"
Pag-antos ni Hesus para kanatun. Amo dya ang mga tinaga nga nagapadumdum kanatun kon paano kita ginluwas ni Hesu Kristo sa mga sala nga atun ginhimo para indi natun maaguman ang kasakit nga ana gin-agyan sa krus. Pero ano ang ginhimo ta? Ginpili pa gihapon natun ang magpakasala, liwan-liwan nga pagpakasala kag kon kis-a Ginuo pa ang ginabasol ta.
Sa normal natun nga pagpangabuhi, may mga tawo nga nagaantos kag nagasakripisyo man para kanatun pero indi ta matugruan kang nagakaigo nga pagtalupangud para mapasalamatan ukon mabalusan. Kalabanan kon matawhay lang ang tanan, daw wara lang sa bungug ta ang mga grasya nga nabaton ta. Mabatyagan natun ang kulang sa atun pangabuhi kon madura run dya kanatun.
Bulahan kita hay may nagluwas kanatun sa atun mga sala, tion run para tugruan natun ka importansya ang bugay nga gintugro kanatun paagi sa pagtinguha nga maglikaw sa pagpakasala hay ang kada sala nga ginahimo natun, anggid dya sa tarum kang bangkaw nga nagdulot sa kilid ni Hesus kag nagpaagay ka anang dugo.
5. "Ginauhaw ako."
Pagkauhaw, indi lamang sa tubig kondi sa pag-ulikid kag pagpalangga kang katawhan. Kadya nga panyempo, sa karakuun kang atun pangkalibutanun nga hirikuton sami kita nagakalipat sa Ginuo. Nabanga pa kita ka Facebook kag igo murahun, tungang-gabii run kag wara run kita ti tyempo sa pagpangamuyo ukon pagkilala man lang kang Anang presensya bangud gindakup run kita kang katuyo. Sa kada adlaw amo dya ang dalagan kang atun aktibidades. Wara man ang Ginuo nagaobliga kanatun nga tugruan tana ka atensyon pero ang Anang pagkauhaw sa atun pag-ulikid magaresulta man sa atun pagkauhaw sa Ana hamili nga gugma hay indi ta matalupangdan nga amat-amat nga nagarayu ang atun baratyagun kana. Sa Ana pagkauhaw, doble ang atun mabatyagan nga kauhaw.
6. "Tapos run."
Halin sa pag-antos, pagpangayo kang pasaylo, pagluwas kang makasasala, kag pagsakripisyo, ginbatas kag ginhimo ni Hesus para mabug-os ang misteryo kang kabuhi. Natapos run gid man ang tanan kag tion run para mag-umpisa ang matinung nga pagpangabuhi kang katawhan. Sa kada katapusan, may masanag nga bwasdamlag. Sa pagtunod ka adlaw, may sidlangan nga ginabutlakan.
Gani sa atun man nga pagpangabuhi, dapat gid lamang nga kaimaw kang mga pag-antos kag sakripisyo, magtuon man kita magpatawad kag mangayo ka pasaylo para bug-os ang pagbag-o kang atun pangabuhi kag pagsinarayo. Ilubung natun sa pagtunod ka adlaw ang mga sakit ka buut kag kaugut agud sa pagbutlak ka adlaw sa sidlangan, mag-an ang atun baratyagun kag bukas ang atun tagipusuon sa pag-abi-abi kang bag-o nga kabuhi nga buta kang kahilwayan kag kalipay.
7. "Tay, ginasarig ko kanimo ang akun kalag."
Dungan kang pagtapos kang tanan, ginsarig ni Hesus ang Anang kalag sa Diyos. Tanda kang pagtingub kang anang tawhanun nga persona kag Anang pagka-Diyos asta nga tana nagkayab sa langit. Pareho kay Hesu Kristo, kita man dapat magatugro kang bug-os natun nga kabuhi sa Ginuo, indi lang sa pagpari, pagmadre, ukon pagserbisyo sa simbahan kondi sa atun adlaw-adlaw nga pagpangabuhi sa diin ang kada buhat natun nagasentro sa pagbayaw kang ngaran kang atun Diyos Amay paagi sa pagpakita kang atun pagpalangga kag pagkabalaka sa atun palibot, kasiringan, kag isigkatawo.
***
Indi man natun kinahanglan mapatay para mabilang nga ginatugyan natun ang atun ispiritu sa Diyos hay igo run man ang kamayadun kag pagkamasinurundon natun sa pagbuut ka Diyos sa atun adlaw-adlaw nga pagpangabuhi para makabig natun nga gintugyan man natun kana ang atun kalag. Ang resulta, kada tikang, kada ideya, kada tinaga tanan ginaangut natun sa Mahal nga Ginuo. Hay sa urihi ang tanan nga kasakit nagatapos man kag nagaumpisa ang kalipay nga wara ti katapusan.
Sa pagtakup kang Kwaresma, dungan kita tanan sa pagpangamuyo nga matuman sa kalibutan ang tanan nga pagbuut kang Ginuo para sa langit. Magbinuligay kita para mabatak ang sara kag sara paagto sa tadlung nga dalan sa diin nagabantay ang atun Ginuo kag nagakunyag sa atun nga pagbag-o. Amen.
- Katapusan -
* Litrato: Halin sa http://2.bp.blogspot.com/-lSdvBKLJAqc/T2XrXt3OYQI/AAAAAAAAMes/1KbdxSj6ouc/s640/crucifixion.jpg.