Ang Bingka sa Plasa
ni Linda C. Arnaez-Lee
Rugyan si Itik nagapatupung sa puno ka mahogani kag nagawaug ang liug nga nagalantaw sa nagaaso-aso nga bingkahan sa plasa ka Sibalom. Nagapaputi ka masluk na piro bukut bingka ang ginahulat na. Nagalusot ang panuruk na sa aso kang bingka nga ginadabukan ka binaluk-an kang niyog.
Byirnis Santo kadya nga adlaw, kag buta ka mga tawo ang plasa ka Sibalom. Ang karsada buta man ka mga tawo nga maprusisyon imaw ang mga santos nga ginaparada sakay sa karo. Piro bukut mga santos ang gin-agto ni Itik rugya sa banwa kondi si Diding nga ana klasmit nga nagauli sa pihak nga baryo kag buhay na run ginapurupasiplatan. Huruy-un abi si Itik nga dya. Maambung man raad nga pagkalalaki garing daw sa hurungitun ka iti. Pwirti ka huruy-un.
Nabatian na nga maagto sa banwa si Diding para magsimba kag magpamalandong sa pagkamatay ni Hesukristo. Nabatian na man nga paborito gid ni Diding nga baklun ang bingka sa plasa kada Simana Santa. Gani nagpasimpalad tana mag-agto sa plasa rapit ayon sa bingkahan para makita na si Diding.
Duro run ang nagbakal kang bingka piro wara na gid makita bisan haron ni Diding. Indi ayhan rugyan si Diding sa mga nagaprusisyon sa karsada? Wara naghalin si Itik sa ana ginatindugan. Ginlibot kang anang panuruk ang kabilugan ka plasa. Bisan tuod nagauwang run ang mga trumpa sa darwa ka mga simbahan nga nagaatubangay, piro ang mga tawo sa plasa sigi gyapon ang paagto-pabalik. May dyan nga mga bata nga nagalagsanay, may nagakirinaun kag may mga tawo nga nagatirinumpok kag nagaistorya.
Burubhay, nagsanag ang uyahun ni Itik kang nakita na si Itok, Andoy kag Muray nga nagapaagto sa bingkahan. Mga migo na kag klasmeyt si Itok kag Andoy. Si Muray, libayun ni Diding. Piro sa diin tana si Diding? Naglapad man ang ngirit ni Itok kang makita si Itik nga nagapatupung sa puno ka mahogani.
“Hoy! Itik, dyan kaw gali?” ang pamangkot ni Itok nga nagapaagto kana. Si Andoy kag Muray, naghapit sa bingkahan. “Kaina kaw pa dya?” ang padayon nga pamangkot ni Itok.
“Bag-o pa lang man,” ang sabat ni Itik nga sa daw may gusto ipamangkot kay Itok.
Daw nasat-uman ni Itok ang gusto na ipamangkot.
“Ah, si Diding? Rugto pa nagsunod sa prusisyon. Nag-una lang kami dya para magbakal ka bingka nga ginapangayo na.”
Nagmara ang tilaok ni Itik kang nabatian ang ngaran ni Diding. Nagpanagitlun kag daw sa nakalab-ok ka tuba ang huni kang anang tubug. Ginturuk tana ni Itok nga nagabarangisi.
“Kursunada mo si Diding, no?” ang pasintud ni Itok kana.
Nagnguri-nguri lang si Itik kag nagparapit kanday Andoy kag Muray nga nagahulat kang bingka. Nagprisintar si Itik nga tana ang mabayad. Ginpulihan nanda ka sunlog si Itik hasta nagparamula dya sa kamayha.
Ginhulat nanda matapos ang prusisyon. Si Diding, wara gyapon kaabot. Ang kuon ni Muray mahulat lang kuno sanda sa atubang ka bingkahan. Daw sa bingka nga ginatuob sa kainit ang pamatyagan ni Itik. Nagadulum run ang palibot kag naman-an na nga sa indi magbuhay maabot run si Diding. Makitaay run sanda. Gintangra ni Itik ang langit. Isot lang ang mga bituon. Nakita na ang anang kaugalingun sa lati nga bulan nga nagapurupalipud sa maitum nga gal-um. Gusto na man magpalipud sa dulum sa pag-abot ni Diding.
“Ayawan kamo kahulat?” ang limug ni Diding sa likod.
Tanan sanda nagbalikid kay Diding. Nagkuba-kuba ang dughan ni Itik . Naurungan sanda kang nakita nga may imaw si Diding. Si Nistor, ang bag-o nga istudyanti nga halin sa Bacolod kag kaingud balay nanday Diding.
Daw ginlansang si Itik sa anang ginatindugan, wara kahulag. Wara na ginlauman nga may imaw si Diding. Pamatyagan na nakainum tana ka apdo sa pagkapait kang ana ginabatyag. Kang maghagaday run sanda mag-uli, wara nagtawas si Itik sa traysikul nga ginsakyan nanday Diding. Nagkabit dya sa dyip nga nag-agi, bitbit ang bingka nga nagramig run sa itum nga puyo.
- Katapusan -