Ang Sanggol nga Manok
ni Salvacion S. Maldecir
Haros tanan nga mga laki sa amun pamilya mahiligun mamulang. Halin kay Lolo, Tatay, mga katiyuan, mga magurang, kag mga pakaisahan. Kon diin gani may bulang, indi gid mahimo nga wara ang andang haron. Gani pati ako nagairiintra man. Wara man ako nagapusta, piro ako ang ginapapili ka mga manogbulang ko nga imaw kon ano nga klasi ka manok ang akun makursunadahan.
"Bikbik, buligi bi ako sa pagpili,” muno ka akun magurang.
"Ay, abaw gid, Manong Boy,” panghakruy ko man. “Wara takun ti namasngaan dyan ka ria. Indi gani takun kakilala kon diin ang baraw nga ginakuon da nga ria. Ano kabay tana nga klasi ka sanggol ra.”
“Sigi run bala, Bik. Pili run, ay,” ang pamirit na gid, amo nga wara run ako ti nahimo kondi magpili run lang. Swirti lang hay tanda man ako magpili. Kondi pilo daug na. Ugaring kon kaisa mabudlay man intyindihun ang magurang ko nga dya hay mapusta sa ginpili ko kag sa kontra.
"Maan kanimo, Manong! Indi run kaw gani mamangkot pa liwan kanakun hay wara mo man ginapati ang ginpili ko. Ti, kondi pyirdi kaw pa,” basol ko kana hay mas bahul ginpusta na sa kontra. “Kon rugto kaw nagpusta sa gintudo ko, galukon run raad kadya kwarta sa bulsa mo.”
Amo nga magdason nga may bulang sa pista ka Igcaratong, wara run takun magtawas bisan ano nanda ka hagad.
"Ti, hay indi man ikaw mapirit, lihog ko run lang kar-on bubodi ang manok ko hay basi masiruman ako,” pangabay ni Nong Boy. “May surukban man dyan. Taw-i ti sangka sukub."
"Sigi, Nong, ah! Basta pabaratohan mo ako kon magdaug kaw," abtik ko nga sabat.
Tanhaga lang man, sirum run, wara ko mabubudan ang manok.
“Sus, ta! Nawili takun tabi ka basa,” kirimudon ko samtang gadalagan paagto sa manok kag dayon bubod. Daw sa bal-a ang manok nga nagamulalung kanakun. Ang ana bubod wara na ginatuka. Ginaintra ko ka tudo ang bubod, wara sa bungug na.
"Naga nga wara mo ginatuka ang bubod mo haw?” pamangkot ko sa inosinti nga manok. “Indi kaw? Ti, turukun ta kon sin-o magutman.”
“Sin-o ginaistorya mo, Bik?” Si Nong Boy nag-abot.
"Aguy, ba, Nong, pasayluha gid ako. Nawili takun ka basa. Kadya ko lang nadumduman bubudan imo manok,” paathag ko. “Nagsungon guro dya manok mo hay wara na ginatingkaw anang bubod.”
Ginparapitan ni Manong Boy ang manok nga nagayapayapa gid kang nabatian ang anang limug. Baw nga manok, gintadag na tana anang bubod ka sobra na ka turutumbo kag magpamisukmisuk ka mata na nga kon makamitlang lang daad kang tinaga, indi run guro kaarabot ka anang inogsugid sa agalun.
"Bikbik, indi run tana magtuka dya hay madulum run. Indi kabay makamurut ang mga manok kon salup run adlaw. Bisan plaslaytan mo pa,” paintyindi ni Manong kanakun. “Sigi, saka lamang to, ako run lang dya bahala.”
Ngir-o man ang manok. Wara gid takun ti hinalung-ung sa andang sitwasyon. Mayad man to hay may bag-o man ako nga natun-an.
- Katapusan -