Sanday Abe kag Batoy
ni Mark Anthony Q. Orquejo
Kang una nga panahon ang pagpamasyar mas romantiko kag sinsero. Matam-is ang dapya kang hangin sa mga harana nga nagaituk sa talinga kang mga daraga. Ang mga soltero nagairidlak ang mga buhok sa pamada kag nagapangantuos kang makairingganyo nga agwa.
Si Batoy bilang sangka pamatan-un indi inosente sa dyang mga butang. Masami sa adlaw nga may klase, si Batoy nga dya wara nagasulud sa eskwelahan. Kondi makita sa tubaan, laban-laban rugto sa balay kang daraga nga ana ginapamasyaran.
Bisan marayu ang distansya kang balay ni Batoy sa ana ginapamasyaran, daw sa wara lang dya kana. Halos kada gabii nagapamasyar tana.
Medyo istrikto ang ginikanan kang dyang babaye, gani si Abe, ang libayun kang ginapamasyaran ni Batoy amo ang nagaispiya para indi madakpan si Batoy kag ang anang magurang. Nangin mayad nga ispiya si Abe amo gani nga kada pamasyar ni Batoy sa anang magurang, ginatugruan na dyang si Abe kang duro nga dulsi kag mga pagkaun. Pulo ka tuig ang antad ni Batoy kay Abe amo nga daw bata iki pa ang paminsarun ni Abe. Dulsi kag tinapay lang ang anang kalipayan. Nangin manami ang pagpamasyar ni Batoy sa magurang ni Abe. Kampante man si Batoy nga indi madakpan tungud nga manami magbantay si Abe.
Nag-abot ang mga inadlaw nga nag-untat ang pagpamasyar ni Batoy sa magurang ni Abe. Natingala man si Abe kag medyo nasubuan hay wara rin ti may nagatugro kana kang dulsi kag pagkaun. Ginpamangkot ni Abe ang anang magurang pero wara man ti may nabuul nga sabat. Sa pinsar ni Abe basi gin-indian ni manang na si Batoy.
Matapos ang pira ka semana nagpakita liwat si Batoy. Nag-agto liwat si Batoy sa balay nanday Abe pero indi para mamasyar kundi para mamalaye. Imaw ang mga ginikanan ni Batoy, nag-istorya sanda kang ginikanan nanday Abe.
Rugto ginsaysay ni Batoy nga gusto na paskalan ang isara sa mga daraga kang ginikanan ni Abe. Sa pinsar ni Abe, nakasiguro tana nga si manang na ang gusto pakaslan ni Batoy. Kang nabitian na ang ngaran nga ginmitlang, nahangyus gid si Abe. Ngaran na ang nabatian na nga ginmitlang ni Batoy. Dugang pa gid kang anang pagkahangyus nga wara nakigbais ang anang mga ginikanan.
Nagsugtanay ang magpiyak nga partido. Si Abe nga nagparamuti, wara ti mahimo hay nahadluk man tana magsupak sa anang ginikanan. Sa amo man to nga mga tion, grabe ang kaugut ni Abe sa dulsi. Sa dulsi lang gali matapos ang anang pagkadaraga.
Ginpreparer ang tanan kag natabo ang kasal. Sa bata nga pang-edadun nakapamana run si Abe. Wara ti gugma ang pag-umpisa tukod kang pamilya nanda sa pamisarun ni Abe tungud hay wara man gani tana ti gusto kay Batoy pero tungud sa anang mga ginikanan natabo dya nga mga butang. Natapos ang kasal kag nagpuyo sanda sa sangka balay bilang mag-asawa.
Nahadluk si Abe sa una nga mga gabii nga nag-imaw sanda ni Batoy. Tama pa ka inosente ang anang paminsarun. Sa sobra na nga kahadluk, nagsuksok tana kang sako nga puroy para pangontra sa tuyo ni Batoy mag-abot ang gabii.
Bilang mag-asawa, pasensyoso nga naghulat si Batoy. Ginpakita na nga bisan wara ti pagpalangga si Abe kana, sinsero tana sa pagpakasal kay Abe. Nangin matandus tana nga bana.
Sa sige-sige nga dalagan kang panahon, dya nanutaran ni Abe. Rugto nag-amat-amat tubo ang anay wara sa baratyagun ni Abe kay Batoy. Nagtubo ang gugma. Ginbaton nga wara run ti kahadluk ni Abe nga bana na si Batoy.
Sa andang pag-imaway bilang mag asawa, gintugruan sanda kang nagakirinapol nga grasya. Walo ka mga kabataan ang gintugru kananda. May tatlo sanda ka mga babayi kag lima ka mga lalaki, kag ang nagsulat kadya amo ang ikapito.
Masami kon maglabay ang dyang istorya ni Nanay sa akun paminsarun, makayuhum gid ako. Sa akun paminsarun, nagakuon ako kaisa, “Mayad lang gid nagdayunay ang dyang darwa, kon natabuan wara daad kami nga walo rugya.”
- Katapusan -
* Litrato: Himo ni N. Miranda Jr. halin sa http://www.seasite.niu.edu/Tagalog/New_Intermediate_Tagalog/Intermediate_Thematic_Lesson/Lessons/Pagliligawan/Pagliligawanfs.htm.